Lidya Tarihi

Lidya Tarihi

Herodot MÖ 7. yüzyıl öncesinde Lidya Krallığı'nın iki ayrı hanedanlık tarafından yönetildiğini bildirir. Bu hanedanlıklardan ilki olan Heraklesoğulları, Herakles tarafından kurulmuştur. Yine Herodot, MÖ 1185'ten 680'e kadar 22 nesil, yani 505 yıl boyunca hüküm süren Heraklesoğullarından bahseder. MÖ 12. yüzyılın başlarında başa geçen bu hanedanın gerçekten tam Hitit ve Miken krallıklarının yıkıldığı politik olarak istikrarsız bir döneme rastladığı görülür. Heraklesoğulları krallarından birkaçının adı bilinse de bunlarla ilgili hikâyeler oldukça gerçek dışıdır ve soyağaçları ya da kronolojileri oluşturulamamaktadır.

Bir sonraki yönetim değişikliği de Yunan mitolojisinde yer alır. Heraklesoğullarına mensup son kralın adı kaynaklarda Kandaulis, Mirsilos ya da daha az olarak Sadyattis olarak geçer. Herodot'a göre Kandaulis karısını o kadar çok sevmektedir ki koruması Gigis'ten onun güzelliğini takdir etmesi için karısını çıplakken izlemesini ister. Gigis ilk başta bu öneriye karşı çıkmasına rağmen ısrarlarına dayanamaz ve kralın yatak odasına saklanır. Gigis'in odasındaki varlığını fark eden kralın karısı ona bir kesin uyarı vererek ya kendisinin öleceğini ya da kocasını öldürüp onun yerine tahta geçip bu durumdan kurtulabileceğini söyler. Gigis, Kral Kandaulis'i öldürmeyi tercih edip tahta geçer ve böylelikle yaklaşık beş kuşak sonra hanedanlığın bu yüzden cezalandırılacağı bir suç işlenmiş olur.

Lidya'nın erken tarihi tümüyle efsanelerle örülüdür. Gigis ve Kroisos gibi tarihî karakterler bile fantastik öykülerin parçası hâline gelmiştir. Lidya ile ilgili efsanelerde Tantalos, Pelops, Midas, Arakne ve Omfali gibi karakterlere rastlanır. Yunan mitolojisine göre, Tantalos'un oğlu Pelops Lidyalıdır. Pelops Yunanistan'a kaçar ve orada Olimpia yakınlarındaki Pisa'nın kralı olarak adını bu bölgeye verir. "Peloponez" adı buradan gelir. Pelops'un soyundan gelenler arasında Atreus, Thyestes, Agamemnon ve Menelaos gibi Yunan mitolojisinin önemli karakterleri vardır. Frig Kralı Midas kendisinde bulunan altın yapma özelliğini Sart Çayı'nda yıkanarak nehre aktarmıştır. Lidya kadınları Yunan mitolojisinde sık sık karşımıza çıkar. Arakne adlı Lidyalı kadın kendi dokuduğu kumaşlarla o kadar çok gurur duyar ki tanrıça Athena ile aşık atmaya kalkar. Buna sinirlenen Athena onun dokuduğu bütün kumaşları parçalayıp kadını da bir örümceğe çevirir. Bu efsane Lidya'nın dokumacılıktaki üstünlüğüne işaret eder.

Kaynakçalar

1. Akurgal, Ekrem (1961). Die Kunst Anatoliens von Homer bis Alexander (Almanca). Berlin: Verlag de Gruyter

2. Akurgal, Ekrem (2002). Ancient Civilizations and Ruins of Turkey (İngilizce) (2 bas.). Kegan Paul. ISBN 9780710307767.

3. Akurgal, Ekrem (2005). Anadolu Kültür Tarihi (17 bas.). Ankara: TÜBİTAK. ISBN 975403107X.