Diyarbakır'daki gizemli tapınak: Mithras

Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde geçtiğimiz yıl ortaya çıkartılan Roma'nın derin yapısı olarak tanımlanan Mithras tapınağı tüm dünyanın dikkatini bölgeye çekti. Gizemli bazı ziyaretçilerin de...

ABD'DEN GELEN GİZEMLİ ZİYARETÇİLER

Özel jet Diyarbakır havalimanının pistine ayak koyduğunda aynı anda aprona giren üç siyah arazi aracı arka arkaya dizildi. Yolcu, kargo uçakları veya 2. Hava Kuvvet Komutanlığı'na bağlı F-16 savaş uçaklarının kullandığı alan için bu sıra dışı bir durumdu. 'Program dışı' gerçekleşen ziyaret için görevliler koşturduysa da jetten inen üç kişi kendilerini bekleyen araçlara yöneldiler hızlıca. Kapılar açıldı, araçlara binerek aprondan çıktılar. Yaklaşık yarım saat sonra üç araç Diyarbakır'a 35 kilometre uzaklıktaki Çınar ilçesi yakınlarındaki Zerzevan Kalesi civarında görüldüler. Görevliler arkalarında toz bulutu bırakarak gelen üç büyük araçta önemli kişiler olduğunu düşünerek karşılamaya çıktılar. Gelenler kaleye vardıklarında tercüman olduğu tahmin edilen bir kişi ileriye çıkarak selam bile vermeden tek soru sordu: 'Mithras Tapınağı nerede?" Önlerine düşerek yol gösteren görevliye tapınağa vardıklarında gelenlerin yalnız olarak tapınakta bir saat kalacaklarını söylediler. Yol verilen görevli biraz uzaklaşsa da ne yaptıklarını anlamaya çalıştı. Ancak gelen 'önemli kişilere' nezaret eden dört kişi tapınağın küçük kapısının önünde set kurmuşlardı. Bir saat sonra, geldikleri hızla bölgeyi terk ettiler.

2 / 15

SIR ZİYARETLERİN ARDI ARKASI KESİLMİYOR

Gizemli ziyaretçiler gittikten sonra Amerika'dan geldikleri anlaşıldı. Salt Amerika değil; Kanada, İtalya, Almanya, Rusya, Çin, Japonya, İngiltere, Norveç, Hindistan ve hatta Malezya'nın da aralarında bulunduğu dünyanın dört bir köşesinden 'program dışı' gizemli ziyaretçiler Zerzevan'daki Mithras Tapınağı'na taşınıp durdular.

3 / 15

PEKİ NEDEN MİTHRAS TAPINAĞI?..

Sorunun yanıtı da kendisi gibi gizemli. Birkaç sene önce kazı çalışmalarının başladığı Zerzevan Kalesi Roma İmparatorluğu'nun doğudaki son garnizonu. Perslerin saldırılarını göğüslemek için yüksek bir tepeye kurulan kalede sürekli olarak 2 binin üzerinde asker tutulduğu tahmin ediliyor. Su sarnıçları, evler, villalar, silah depoları, mancınıkların yerleştirildiği kuleler ve kilisesiyle kompleks bir yapı. Roma'daki adı Samachi ancak Perslerin burada gördükleri sadece Zer-Altın ve Ziv-Gümüş olmuş. Zerzevan adı altın ve gümüşten geliyor. Persler kaleyi almaya muktedir olamasalar da bir şey vermekte başarılı olmuşlar. Bu da bir pagan inanışı olan Mithras. Tüm evreni kontrol ettiğine inanılan Mithras, esasında bir tanrının adı. Romalı askerler tarafından kabul gören ve gizli tutulan Mithras inancı, sonraki nesillerde neredeyse tüm gizli oluşumlara modellik etmiş.

4 / 15

BAŞLANGIÇTA SIRADAN SANILAN TAPINAĞIN ARKASINDAKİ GİZEMLİ DİN

Zerzevan kazı başkanı Doç. Dr. Aytaç Coşkun Mithras Tapınağı'nı ortaya çıkaran kişi. Başlangıçta sıradan bir tapınak olduğu düşünülse de yapılan araştırmalar bu gizemli dine ışık tutmuş. Coşkun'a göre buraya yoğun ve özel ilginin nedeni tapınağın bu güne kadar ayakta kalmış ve korunmuş tek örnek olması.

5 / 15

GİZEMLİ DİNE GİRMEK İÇİN GEREKEN 12 EZİYET

Doç. Dr. Aytaç Coşkun: "Mithras'ın pagan bir Roma tanrısı olduğunu söyleyebiliriz. Bütün evreni kontrol ettiğine inanılıyor ve aynı zamanda güneş tanrısı. Mithras'çıların bütün törenleri ve ayinleri gizli. Roma'nın gizemliliği her zaman ilgi çekmiştir. Genelde bütün ritüelleri son derece gizli bir şekilde yapılır. Bu dine sadece erkekler kabul ediliyor. Genel olarak baktığımızda Roma dünyasında öncelikle askerler, generaller, tüccarlar hatta bazı imparatorların dahi bu dine mensup olduğu söyleniyor. Bulunduğumuz tapınak Roma'nın doğu sınırındaki tek tapınak. Şu ana kadar ortaya çıkarılmış dünyadaki son Mihtras tapınağı. Bu nedenle önemli. Roma'daki Mihtras'ın kökeni Pers İmparatorluğu'na kadar gidiyor. Ve Roma, Pers ile savaş halindeyken Mithras Roma'ya geçiyor. Artık ilk etapta Roma'da askerler arasında yaygınlaşıyor. Daha sonra diğer üst düzey insanlar da bu dine mensup oluyorlar. Kolay değil, bu dine girebilmek için öncelikle on iki eziyet çekmeniz gerekiyor. Daha sonra yedi aşamadan geçmeniz gerekiyor. Kendine ait özel ritüelleri var. Tabi yazılı hiçbir belge yok bu dinle ve Mithras ile ilgili. Bu konuları daha çok arkeolojik buluntulara göre söylüyoruz. Bütün ritüelleri bu tapınaktan görebiliyoruz. Tavanındaki dört simetrik bağlamayla, boğa kurbanı yapıldığını biliyoruz. Yine Mithras'a ait kuşaklar üç tane niş ve kuşaklar üzerinde bu fresk izleri halen görülebiliyor. Buradaki Mihtras'ın yedi aşaması ve gezegenlerin simgesi olduğunu biliyoruz. Benzer örneklerden hemen bir havuz var aşağıda. Genelde Mithras dinine giriş sırasında kanla vaftiz olduğu varsayılıyor."

6 / 15

"İLLÜMİNATİ, TAPINAK ŞÖVALYELERİ GİBİ GİZLİ YAPILARIN ATLASI"

Gizemli dine geçiş belli oranlarda eziyeti gerektiriyor. Bu nedenle tarih boyunca seçilmiş kişilerin kabul edildiği yapı Roma İmparatorluğu'nun ve sonrasında gelen uygarlıkların gizli ve derin yapılarına model olmuş. Pek çok kaynağa göre Mithras Roma'nın ardından tapınak şövalyeleri, İllüminati, Masonluk gibi pek çok gizli yapıya modellik etmiş. Yapıya kabul edilme, gizlilik ve yöntemleri pek çok açıdan benzerlikler gösteriyor. Bu nedenle Diyarbakır'daki tapınak hala benzer yapılar içerisinde olanların haccı gibi. Genel kanı, 'görünmeyen ama yönetenler' için Mithras Tapınağı önemli bir yapı. Gizemli ziyaretçiler tapınağa geldikten sonra yalnız kalmak istiyorlar ve anlatılanlara göre ayrıldıktan sonra tapınak içerisine bırakılmış pek çok simge bulunuyor.

7 / 15

ENERJİ UZMANLARINI DA MIKNATIS GİBİ ÇEKİYOR

Mithras'ın ziyaretçileri arasında bioenerji uzmanları da var. Tapınaktan yayıldığına inanılan enerji pek çok ilgilisini de buraya çekiyor. Kaledeki görevlilerin şahit olduğu bir olay oldukça enteresan.

8 / 15

İSTANBUL'DA GELEN ENERJİ UZMANI, TAPINAĞA GİRMEK İSTEMEYEN HAYVANLAR

"İstanbul'dan bir kadın geldi ve enerji uzmanı olduğunu, bu enerjiyi kilometrelerce öteden hissettiğini söyledi. Biz de 'Bulabilir misiniz tapınağın yerini' diye sorduk. Mithras tapınağı kalenin ana yapısının bayağı aşağısında nispeten gizli bir noktada. Kadın eliyle koymuş gibi buldu ancak içeriye giremedi. Yoğunluğun çok fazla olduğunu bu nedenle giremeyeceğini söyledi. Zaten köylüler de tapınağa hayvanların girmek istemediğini, zorla soktuklarında huzursuzluk yaşadıklarını söyledi. Bir köylü yağmurda girmiş tapınağa, hayvanları çıldırmış, atmışlar kendilerini dışarı."

9 / 15

"TAPINAKTA KALAN BAŞKA BOYUTA GEÇEBİLİYOR" İDDİASI

Tapınak ile ilgili buna dair bir inanış da bulunuyor. Anlatılanlara göre belli bir tarihte tapınakta kalan kişi başka boyutlara geçebiliyor. Buna inanmak güç olsa da enerji uzmanlarının yoğun ilgisi ve hayvanların uzak kalması ilginç bulunuyor.

10 / 15

NATIONAL GEOGRAPHIC GELİYOR, NETFLİX BELGESEL İÇİN İZİN ALDI

Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi ICOMOS bu yıl dünyadaki beş bölgede belgesel çekti. 'Icorp on the road ' adındaki projede Nepal Katmandu, Mali Timbuktu, Pakistan ve Brezilya'nın ardından Diyarbakır Zerzevan ve Mithras tapınağında çekimler yapılar. Bu yılın sonuna doğru National Geographic bölgede olacak. Ünlü aktör Morgan Freeman ile birlikte ekip üyeleri bölgede olacaklar ve 'İnancın Hikayesi' adındaki belgeseli çekecekler. Netflix platformu da üç bölümlük belgesel için Kültür Bakanlığı'ndan izin almış.

11 / 15

1 MİLYON ZİYARETÇİ

Oldukça sıcak geçen havalara rağmen bu yılın sekiz ayında 350 bin kişinin ziyaret ettiği Zerzevan Kalesi ve Mithras Tapınağı'na ilgi her geçen gün artıyor. Doç. Dr. Aytaç Coşkun'a göre sayı 1 milyonu bulacak yıl sonuna doğru. Sayı konusunu kestirmek güç. 1 milyon ziyaretçiye ulaşılamasa da yapının gizemli ziyaretçilerinin hiç eksik olmayacağı muhakkak.

12 / 15